سردار عزیز جعفری کیست؟| سپاهی که در لیست قدرتمندترین افراد جهان فارن پالیسی قرار گرفت
رویداد۲۴| روح انگیز درّی: اظهارات اخیر محمدعلی جعفری ملقب به عزیز جعفری ، فرمانده قرارگاه فرهنگی اجتماعی بقیه الله، در حاشیه مراسم بزرگداشت شهید سرلشکر عباس نیلفروشان در جمع خبرنگاران درباره تایید حمله اسرائیل به پایگاهی در اصفهان بعد از عملیات وعده صادق یک نام این چهره نظامی را دوباره مورد توجه قرار داده است.
جعفری در این مراسم در جمع خبرنگاران تاکید کرده است که «اسراییل باید با هواپیماهای پیشرفتهای که آمریکا در اختیارش گذاشته و اجازه از برخی کشورها برای استفاده از آسمان آنها غلطی بکند مثل غلطی که بعد از عملیات وعده صادق ۱ انجام داد و چند موشک به صورت مذبوحانه به آن پایگاه در اصفهان پرتاب کردند. اسرائیل هرگز توان آن را ندارد که اقداماتی که در سوریه و لبنان انجام میدهد، در ایران انجام دهد»
درباره محمدعلی جعفری که به عنوان عزیز جعفری شناخته میشود، چه میدانیم.
عزیز جعفری؛ آرشیتکتی که سپاهی شد
محمّدعلی جعفری ملقب به عزیز متولد ۱۰ شهریور ۱۳۳۶ در شهر یزد است. پدرش از معماران سنتی یزد بود و او نیز پس از دریافت مدرک دیپلم متوسطه، در سال ۱۳۵۴ در رشته مهندسی معماری در دانشگاه تهران پذیرفته شد. دانشجو بود که در سال ۱۳۵۷ همراه با علیرضا افشار به نمایندگی از سوی انجمن اسلامی دانشجویان، به جمع تسخیرکنندگان سفارت آمریکا پیوست.
در همان سالها به هیئت مرکزی بسیج وارد شد و پس از چندی نیز به واحد پاسداران انقلاب فرهنگی راه پیدا کرد و عضو واحد اطلاعات سپاه پاسداران شد و به کردستان رفت.
عزیز جعفری و فرماندهی در دوران جنگ ایران و عراق
ورود رسمی او به واحدهای رزمی سپاه پاسداران از خرداد ۱۳۶۰ است. در جنگ ایران و عراق ابتدا مدتی فرمانده قرارگاه غرب بود، سپس فرماندهی قرارگاه نجف را برعهده گرفت. علاوه بر این او فرماندهی تیپهای عاشورا، معاونت سپاه شوشتر و فرماندهی قرارگاه قدس را نیز مدتی عهدهدار بود. مشارکت در عملیات کربلای ۴ و ۵ که به مجروح شدنش منجر شد، بخشی دیگر از کارنامه جنگی اوست. از او به عنوان یکی از طراحات عملیات کربلای ۴ نام برده میشود.
جعفری پس از بهبودی، به ستاد سپاه پاسداران منتقل شد و چندی در سمت معاون عملیات در ستاد مرکزی سپاه فعالیت کرد. او سپس به فرماندهی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی رسید.
در بازگشت از جبهه در سال ۱۳۷۱ موفق به اخذ مدرک کارشناسی در رشته معماری شد و در طول سالهای بعد، دوره کارشناسی ارشد فرماندهی را نیز در دانشگاه امام حسین به پایان رساند.
عزیز جعفری و ازدواج با خواهر روحانی حاضر در جبهه
عزیز جعفری در گفت و گویی با خبرگزاری فارس درباره ماجرای ازدواج خود گفته است: «در همان ایام، از نیروهای اعزامی به جبهه سوسنگرد برادری روحانی بود از اهالی بابلسر که برای تبلیغ به جبهه اعزام شده بود. نامش شیخ غلام حسین بشردوست بود. از آن روز حاج آقا بشردوست، علاوه بر اداره امور فرهنگی - تبلیغی سپاه سوسنگرد، شده بود پای ثابت عملیات نظامی و شناساییهایی که در منطقه انجام میدادیم. از سر بند همان عملیاتها و کارهای مشترک، رفاقت عمیقی هم بین ما دو نفر شکل گرفت. دست بر قضا، حمید تقوی، که تا قبل از آمدن حاج آقا دنبال سروسامان دادن به زندگی من بود، تحقیقاتی انجام داد و فهمید آقای بشردوست یک خواهر دم بخت دارد. حمید دنبال فرصتی بود تا در این باره ندا را به حاجآقا بدهد که بعله، ما دنبال شخصی مناسب برای همسری آقای جعفری هستیم و اگر این شخص همشیره شما باشد، چه بهتر از این! بالاخره هم این مطلب را به آقای بشردوست انتقال داد. بعد از اینکه حمید قضیه را به حاجآقا گفت، من هم از فرصت استفاده کردم و طی گفتوگویی خودمانی، نیم شوخی و نیم جدی، به ایشان گفتم: «حاج آقا، شنیدهام مازندران جای خوش آب و هوایی است؛ به خصوص شهر بابلسر، که خیلی از آن تعریف و تمجید میکنند. اگر اجازه بدهید، میخواهم بیایم از نزدیک شهر شما را ببینم. چون از قدیم گفتهاند: شنیدن کی بود مانند دیدن!» از آنجا که آقای بشردوست فرد باهوش و سریعالانتقالی بود، گوشی دستش آمد و گفت: «قدمت روی چشم! هر وقت فرصت داشتی بگو تا به اتفاق هم برویم بابلسر.»
بعد از آن جلسه معارفه دیگر معطل نکردیم و سریع به تهران برگشتم و تلفنی با خانوادهام در یزد تماس گرفتم. یادم است گوشی تلفن را مادرم برداشت. وقتی موضوع را به ایشان گفتم با صدای بلند خندید و گفت: پسرجان تو داری توی جبهه میجنگی یا رفتی دنبال زن گرفتن؟
عزیز جعفری و فرماندهی قرارگاه بقیةالله الاعظم
در تیر ماه سال ۱۳۹۶ جعفری در مراسم تودیع و معارفه فرمانده سپاه محمد رسول الله تهران بزرگ، از تمدید حکم فرماندهی خود بر سپاه پاسداران به مدت سه سال دیگر خبر داد اما دو سال بعد دوره حضور او در این سمت به سر آمد و در یکم اردیبهشت ۱۳۹۸ طی حکمی از سوی آیت الله خامنهای از فرماندهی کل سپاه به قرارگاه فرهنگی و اجتماعی بقیةالله الاعظم منتقل و حسین سلامی جایگزین وی شد.
روایتهای عزیز جعفری از رخدادهای بعد از انتخابات ریاست جمهوری ۸۸
جعفری در سالهای فرماندهی کل سپاه و بعد از آن بارها به تحلیل شرایط و رخدادهای بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ پرداخته و همواره از این رخدادها با عنوان «فتنه ۸۸» یاد کرده است.
دی ماه سال ۱۳۹۲ جعفری در سومین مجمع عالی بسیج پیشکسوتان جهاد و شهادت با تاکید بر این که «فتنه سال ۸۸، تقابل دو دیدگاه ارزشی - انقلابی و سازشی و منفعل وابستگان به اجنبی بود که این تقسیم بندی و مرزبندی در بیانات مقام معظم رهبری وجود دارد»، تاکید کرد که «درایام فتنه سال ۸۸ ، چه ظلم هایی که نسبت به امام (ره)، رهبری و نظام اسلامی روا داشته نشده است».
او همچنین درباره رویکرد سردار سلیمانی در ایام بعد از انتخابات سال ۸۸ نیز گفته است: «در سال ۸۸ وقتی که فتنه گستردهتر و عمیقتر و خطرناکتر میشود، با وجودیکه ماموریتهای او از سال ۸۵ در منطقه خیلی بیشتر شده بود، در ایام فتنه هرگاه میآمد ایران خیالش راحت نبود و خاطرم هست در قرارگاه ثارالله- قرارگاه امنیتی تهران- حضور پیدا میکرد و دغدغه داشت و تلاش میکرد ماجرا را آرام کند و حتی بارها به من گفت که آمادگی هرنوع ماموریتی را دارم . البته نیازی به نقش آفرینی او در صحنه نبود، اما بیشتر نقش سیاسی و دیپلماسی داخلی را به خوبی انجام میداد؛ اما به شدت ناراحت و عصبانی از کلیت این حرکت و حامیان فتنه ۸۸ بود».
آذر ماه سال ۱۴۰۰ نیز جعفری در اجتماع بسیجیان استان همدان نیز گفت: «نقش دیگر بسیجیان در از بین بردن ناامنیهای بعد از جنگ همچون فتنه سال ۸۸ بود و در این حوادث بسیجیان «نقشآفرینی مؤثر، گسترده و سازماندهی شده و آموزش دیده شده» داشتند. مردم در بحرانهای مختلف نقشآفرینی کردند و در هر کدام از حوادثی که در طی دوران انقلاب رخ داده اگر حضور مردم نبود ضربه بزرگی به نظام میخورد».
عزیز جعفری و تحریم اتحادیه اروپا و آمریکا
اتحادیه اروپا در ۲۳ فروردین ۱۳۹۰ ۳۲ مقام ایرانی از جمله محمدعلی جعفری را تحریم کرد و در حکمی عجیب دستور توقیف اموال این مقامات در اروپا را نیز صادر کرد. در ۷ مهر ۱۳۸۹ نیز وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا محمدعلی جعفری با ادعای اتهام نقض حقوق بشر به دلیل حضور در رخدادهای بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ تحریم کرد.
توئیت جنجالی درباره سردار سلیمانی و انتخابات ۱۳۸۸
به فاصله کمی بعد از ترور سردار سلیمانی در عراق، عزیز جعفری در توئیتی نوشت: «در ماجرای فتنه ۷۸ و ۸۸، حاج قاسم در صحنه مقابله با ضد انقلاب در کف خیابان بود و اقدامات موثری را برای کنترل ناامنی و آشوبها انجام میداد. بارها شاهد حضور او در قرارگاه ثارالله بودیم، در غبار این فتنهها همزمان در مسائل سیاسی هم با نفوذ خود برای خواص به دنبال روشنگری بود.»
بعد از این توئیت پایگاه خبری انتخاب به نقل از رمضان شریف سخنگوی وقت سپاه نوشت: «سردار سلیمانی در ماجرای حوادث سالهای ۷۸ و ۸۸ مسئولیتی نداشت. حاج قاسم مسئولیت و حضوری در قرارگاه ثارالله نداشت. محتوای توییت منتشر شده صحت ندارد.»
عزیز جعفری و فایل صوتی درباره موضوعات اقتصادی در سپاه
بهمن ماه سال ۱۴۰۰ فایل صوتی از جلسهای میان سرلشکر محمدعلی جعفری و سرتیپ صادق ذوالقدرنیا منتشر شد که گفت و گوها از اختلاف نظر فرماندهان ارشد سپاه در نحوه برخورد با مسائل اقتصادی و موارد موسوم به فساد مالی حکایت داشت. محتوای گفت و گو مربوط به سال ۱۳۹۷ بود و درباره هولدینگ یاس در آن صحبت میشد و عزیز جعفری تاکید بر لزوم پیگیری موضوع دارد.
حجاببانهای مترو و دفاع عزیز جعفری از مقابله با بیحجابی
در اسفند سال ۱۴۰۲ عزیز جعفری به عنوان فرمانده قرارگاه بقیهالله سپاه پاسداران تاکید کرد که فعالیت «آمران به معروف» نه تنها در مترو تئاتر شهر تهران متوقف نخواهد شد بلکه به سایر ایستگاههای مترو نیز توسعه خواهد یافت.
او روز جمعه، ۱۸ اسفندماه، در جمع «آمران به معروف و ناهیان منکر» با بیان این که «با همکاری شهرداری تهران در کنار مترو تئاترشهر، در سایر ایستگاههای مترو هم باید فعالیت خود را شروع کنیم»، گفت که «میخواهیم با توسعه اقدامات خود، زودتر بساط فتنه بیحجابی را خنثی کنیم.»
فرماندهکل پیشین سپاه پاسداران همچنین تاکید کرد که «عدم رعایت حجاب میتواند تیشه به ریشهٔ انقلاب بزند».
جعفری اعتراضهای سال ۱۴۰۱ را نیز «فتنه» توصیف کرد و با اشاره به این که طی آن «بسیاری از مسئولین و بخشی از مردم مردود شدند و برخی از مؤمنین هم حتی دچار تردید شدند»، افزود: «مطمئن باشید این فتنه به صورت کامل جمع خواهد شد.»
بیشتر بخوانید: غلامرضا جلالی فراهانی کیست؟| دستیار ویژه پدافندی پزشکیان و روایاتش از ابردزدی و سوریه سازی ایران
او در بخش دیگری از این سخنرانی گفت که « حسرت میخورم که به دلیل مشکل جسمی نمیتوانم در کف میدان همراه شما باشم. من هم وظیفۀ خود میدانم که در خیابان همراه شما امر به معروف و نهی از منکر» کنم.
دفاع عزیزجعفری از طرح نور
جعفری همچنین اردیبهشت سال ۱۴۰۳ با حمایت از «طرح نور»، تأکید کرد: در همهٔ ماموریتهای فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی امکان اشتباه وجود دارد، با تذکر رهبر انقلاب اشتباهات «طرح نور» رفع میشود نه اینکه کل طرح زیر سوال برود، بنابراین وظیفهٔ همه است که از این کار حمایت بکنند.
نام عزیز جعفری در فهرست قدرتمندترین افراد جهان
نام محمد علی جعفری به عنوان یکی از پنج شخصیت ایرانی که در فهرست ۵۰۰ نفر از قدرتمندترین افراد جهان که از سوی نشریه آمریکایی فارن پالیسی منتشر شدهاست، دیده میشود. نامهای ایرانی دیگر در این فهرست عبارتند از: آیتالله خامنهای (رهبر ایران)، رستم قاسمی وزیر پیشین نفت، حیدر مصلحی وزیر سابق اطلاعات و محسن فخریزاده استاد فیزیک هستهای دانشگاه امام حسین.
محمدعلی جعفری و کتاب کالکهای خاکی
تاب کالکهای خاکی مجموعه خاطرات محمدعلی جعفری از کودکی تا عملیات آزادسازی خرمشهر در تیر ۱۳۹۲ رونمایی شد. «کالکهای خاکی» در یازده فصل متنی، یک فصل عکس و سند در قطع ربعی و ۶۴۰ صفحه منتشر شدهاست. بخش پایانی کتاب کالکهای خاکی اختصاص به عکسهایی از مراحل مختلف زندگی جعفری دارد که به همراه تعدادی سند فصل دوازدهم را شامل میشود.
خبرگزاری فارس در گزارشی درباره این کتاب نوشته است:« فصل اول با عنوان بچه نجفآباد یزد به دوران کودکی تا نوجوانی سردار جعفری همچنین آداب و رسوم مردم یزد و جغرافیای این استان میپردازد. فصل دوم با عنوان دانشکده هنر، فصل سوم با عنوان خمینی ای امام، فصل چهارم با عنوان دانشجوی خط امام، فصل پنجم با عنوان در انقلاب فرهنگی، فصل ششم شکست حصر سوسنگرد، فصل هفتم پیروزی یک تفکر، همسر یا همسنگر، تیپ یک عاشورا، با قرارگاه عملیاتی قدس در نبرد فتح و الیبیتالمقدس از دیگر عناوین بخشهای این کتاب است».